Nazam

NAZAM (Puisi Warisan Arab)

Pengertian :

Puisi Melayu Tradisional warisan Arab-Parsi.
Temanya selalu berhubung dengan keagamaan, pendidikan dan keilmuan.

“Nazam dalam bahasa Arab bermakna puisi (poem) atau (poetry). Secara umum, samalah seperti syair dalam bahasa Arab bermakna puisi…. Dalam Bahasa Melayu istilah nazam memberi makna lagu atau zikir, dan ‘bernazam’ ialah melagukan suatu jenis puisi untuk satu tujuan, sambutan atau keramaian”
(Harun Mat Piah, Puisi Melayu Tradisi, hal 283)


1. Ciri-ciri dari segi bentuk :

a. Bentuk terikat iaitu dari segi bilangan baris serangkap iaitu terdiri dua baris serangkap
b. Skema rimanya ialah a-a atau a-b, c-b, d-b dan seterusnya; dan kadang-kadang a-a, b-b, c-c dan seterusnya
c. Jumlah perkataan sebaris dan suku kata di dalam tidak tetap
d. Keseluruhan rangkap adalah idea yang hendak disampaikan.

2. Ciri-ciri dari segi isi : (menyentuh hal keagamaan)

a. Isinya mengandungi nasihat dan pengajaran agama yang membawa kepada kebaikan dan mengajak manusia ke arah mengingati ajaran-ajaran agama (Cth. Nazam Ajal)
b. Isinya juga menyentuh rukun iman dan huraian terperinci tentang syarat dan maknanya ( cth. Nazam Rukun Iman)
c. Isinya tidak sempurna dalam dua baris dan memerlukan rangkap-rangkap yang lain untuk menjadi kesatuan idea.
d. Boleh dibawa secara berlagu seperti nasyid dan qasidah

3. Fungsi Nazam :

a. Menyampaikan pengajaran agama seperti ilmu tauhid (Nazam Rukun Iman)
b. Menyampaikan nasihat dan pengajaran (Nazam Ajal)

Najam Ajal

Tema :
Peringatan tentang kematian iaitu nasihat dan pengajaran agama yang membawa kepada kebaikan dan mengajak manusia kearah mengingati ajaran-ajaran agama

Ciri-ciri : Dari segi bentuk
a. Tergolong dalam puisi berbentuk terikat
b. Mengandungi 7 rangkap. Bilangan baris serangkap adalah tetap iaitu 2 baris serangkap.
c. Keseluruhan rangkap adalah idea yang hendak disampaikan. Hubungan antara setiap rangkap amat erat dan saling berhubungan.
d. Rima akhir bagi nazam Ajal adalah tidak tetap iaitu
Rangkap 1 mati (a), hati (a) - a:a
Rangkap 2 - a:a
Rangkap 3 - a:a
Rangkap 4 - a:a
Rangkap 5 - a:a
Rangkap 6 - a:b
Rangkap 7 - a:a