sastera kertas 1 922/1

KESUSASTERAAN MELAYU TRADISIONAL 922/1

BAHAGIAN A : SEJARAH KESUSASTERAAN MELAYU TRADISIONAL

1. PENGENALAN

a. Definisi khusus tentang Kesusasteraan Melayu Tradisional
b. Fungsi Kesusasteraan :
i. Pendidikan/pengajaran/didaktik
ii. Kepuasan estetik
c. Ciri-ciri Sastera Melayu Tradisional :
i. Lisan
ii. Tulisan [STPM 1998]
iii. Kreatif
iv. Bukan kreatif
v. Estetik (unsur keindahan)

2. SEJARAH KESUSASTERAAN MELAYU TRADISIONAL

I. JENIS :

Sastera Lisan / Sastera Rakyat Bentuk Naratif (cerita)

a. Cerita Penglipur lara
b. Cerita Binatang [STPM 2005]
c. Cerita Jenaka [STPM 2001]
d. Cerita Pengalaman/Cerita Teladan
e. Cerita Mitos [STPM 2002]
f. Cerita Legenda [STPM 2003]

Sastera Tulisan - Naratif Tulisan :

a. Sastera Sejarah [STPM 2000 & 2006]
b. Sastera Hikayat [STPM 2004]
c. Sastera Panji [STPM 2001]
d. Sastera Kepahlawanan/ Epik [STPM 2003]

Sastera Tulisan – Bukan Naratif (bukan cerita)

a. Sastera Undang-undang [STPM 2005]
b. Sastera Agama
c. Sastera Kitab [STPM 2007]
d. Sastera Ketatanegaraan

II. TAHAP : Tumpuan kepada :

1. Sastera Lisan
2. Sastera Zaman Hindu
3. Sastera Zaman Peralihan (PRA-ISLAM) [STPM 2006]
4. Sastera Zaman Islam [STPM 2000]

• kemunculan dan perkembangan sastera lisan, pra-Islam & zaman Islam
• Definisi
• Ciri-ciri
• Contoh-contoh
• Fungsi/peranan
III. TOKOH

a. Tun Seri Lanang
b. Hamzah Fansuri [STPM 1999]
c. Bukhari al-Jauhari
d. Nuruddin al-Raniri
e. Sheikh Daud al Fatani [STPM 2002]
f. Raja Ali Haji [STPM 2000 & 2007]
g. Syed Muhammad bin Zainal Abidin
h. Sheikh Ahmad bin Muhammad Zain al-Fatani

Tumpuan :
• Latar belakang tokoh
• Sumbangan tokoh
• Kepentingan tokoh

III. PERSOALAN DAN LATAR MASYARAKAT

a. Keagungan raja dan negara
b. Kepahlawanan [STPM 2003]
c. Kesetiaan rakyat [STPM 2004]
d. Panduan untuk raja, pembesar dan rakyat [STPM 2001]
e. Keagamaan dan kepercayaan
f. Pendidikan/moral [STPM 2001]
g. Gambaran masyarakat [STPM 1999]

B. KARYA AGUNG – SULALATUS SALATIN (SEJARAH MELAYU)
1. Definisi Sastera Sejarah
2. Ciri-ciri/ sifat Sastera Sejarah – Sulalatus Salatin sebagai sastera sejarah
3. Fungsi Sastera Sejarah
4. Kedudukan – keistimewaan dan kemampanan
5. Penghayatan peristiwa – memahami maksud tersurat dan tersirat
6. Watak dan perwatakan – jenis, peranan dan perwatakan
a. Golongan pemerintah/raja
b. Golongan pembesar [ STPM 2004 – Tun Perak]
c. Golongan agama
d. Golongan pahlawan
e. Golongan wanita
f. Watak golongan pendatang
7. Teknik penulisan [STPM 2007 – TEKNIK DRAMATIK]
a. Dialog, monolog
b. Naratif/pemerian (penceritaan langsung)
c. Ketegangan/penyelesaian
d. Prolog
e. Lisan
f. Didaktik
g. Pembahagian fasal/bab
8. Ketatanegaraan
a. Negeri beraja
b. Kepimpinan
c. Keperwiraan
d. Kerakyatan [STPM 2003 – Kesetiaan & Ketegasan hamba Melayu]
e. Perundangan
9. Unsur-unsur tertentu
a. Humor
b. Pathos (kepiluan)
c. Pengaruh/sentuhan budaya
d. Pengembaraan
e. Mitos/Legenda
f. Agama
g. Asal-usul
h. Binatang
i. Pengaruh luar [Hindu & Islam] [STPM 2001]
j. Pengajaran & Penddikan Moral [STPM 2002]
k. Peristiwa / perlakuan yang berulang-ulang [STPM 2006]
10. Gaya Bahasa
a. Personifikasi
b. Simile/Kiasan
c. Anafora
d. Ironi
e. Perlambangan
f. Perbandingan
g. Perulangan
h. Dialek
i. Pengaruh bahasa asing

11. Penghayatan berdasarkan petikan teks (SOALAN KONTEKS)
a. [STPM 2001 M/S 10] – aspek moral dalam peristiwa Tun Jana Khatib
b. [STPM 2002 M/S 39 – 40] – Unsur luarbiasa
c. [STPM 2003 M/S 200 – 201] – Unsur lucu
d. [STPM 2004 M/S 171 – 172 ] – Wasiat Sultan Mansor
e. [STPM 2005 M/S 132] – Tun Perpatih Putih (kebijaksanaan)
f. [STPM 2006 M/S 244 – 245] – Keagungan & Kemakmuran Melaka

12. Nilai
a. Nilai Kemanusiaan [STPM 2005] – Keruntuhan nilai kemanusiaan

BAHAGIAN C : PROSA TRADISIONAL , MUTIARA SASTERA MELAYU TRADISIONAL

1. Kesusasteraan Rakyat
a. Cerita Mitos – Asal Usul Kejadian Dunia [STPM 2006]
b. Cerita Legenda – Puteri Sa’dong
c. Cerita Binatang – Katak Membunuh Gergasi [STPM 2007]
d. Cerita Jenaka – Kejenakaan Pak Pandir [STPM 2006]
e. Cerita Lipur Lara – Hikayat Raja Donan [STPM 2005]
f. Cerita Teladan – Bawang Putih Bawang Merah
2. Kesusasteraan Hikayat
a. Kesusasteraan Hikayat Zaman Pra-Islam (berunsurkan Hindu) – Hikayat Pendawa Lima
b. Kesusasteraan Hikayat Zaman Pra-Islam (berunsurkan Hindu-Islam) – Hikayat Ahmad Muhammad
c. Kesusasteraan Hikayat Zaman Islam – Hikayat 1001 Malam
3. Kesusasteraan Panji
Hikayat Misa Taman Jayeng Kusuma (Bab XII) [STPM 2004]
4. Kesusasteraan Epik
Hikayat Hang Tuah (Bab VIII) [STPM 2005]
5. Kesusasteraan Undang-undang
Undang-undang Laut Melaka (Fasal 1 hingga 8)
6. Kesusasteraan Agama
Cerita-cerita Nabi dan Tokoh-tokoh Islam – Inilah Hikayat Nur Muhammad
7. Kesusasteraan Kitab
Kitab Hadiqat al-Azhar wa al-Rayahim
8. Kesusasteraan Ketatanegaraan
Bustan al-Salatin (Bab III Fasal 2) [STPM 2004]
Kajian meliputi :

1. Definisi setiap kesusasteraan/cerita
2. Ciri-ciri
3. Fungsi cerita
4. Penghayatan peristiwa
5. Tema/persoalan/pemikiran
6. Plot dan peristiwa
7. Watak dan perwatakan
8. Gaya bahasa
9. Teknik penulisan


BAHAGIAN D : PUISI MELAYU TRADISIONAL (TEKS – MUTIARA SASTERA MELAYU TRADISIONAL)

Kajian meliputi :

1. Definisi puisi
2. Ciri-ciri puisi
3. Fungsi puisi
4. Tema/persoalan/pemikiran/mesej
5. Nilai kemanusiaan, kemasyarakatan, keagamaan/moral
6. Gaya Bahasa
a. Personifikasi
b. Simile/Kiasan
c. Metafora
d. Anafora
e. Epifora
f. Ironi
g. Paradoks
h. Perlambangan
i. Perbandingan
j. Hiperbola
k. Alusi
l. Perulangan
m. Inversi
n. Citra
o. Asonansi (perulangan vocal)
p. Aliterasi (perulangan konsonan)
q. Onomatopia
r. Rima
s. Ritma/Irama

7. Bentuk bebas :
a. Seloka [STPM 2004 MS 343 – 345]
b. Teromba
c. Talibun
d. Peribahasa berangkap [STPM 2007]
e. Mantera [STPM 2005 M/S 366-367]

Bentuk Terikat :
a. Pantun [STPM 2006 M/S 247]
b. Gurindam
c. Syair [STPM 2005 M/S 285-286]
d. Endoi
e. Rejang
f. Dikir/Zikir
g. Rubai [STPM 2006 M/S 323]
h. Nazam
i. Masnawi
j. Ghazal
k. Berzanji [STPM 2004 M/S 336 - 337]
l. Qit’ah

7. Teknik Penulisan :
a. Bait/rangkap
b. Pembayang/sampiran
c. Maksud
d. Suku kata
e. Bilangan perkataan
f. Naratif (syair)
g. Jeda

Bentuk Peperiksaan :

Kertas ini terdiri daripada lapan soalan dengan empat bahagian, iaitu Bahagian A, B, C, dan D. Taiap-tiap bahagian mengandungi dua soalan. Calon dikehendaki menjawab empat soalan sahaja; satu soalan daripada setiap bahgian.

Bahagian A : Sejarah Kesusasteraan Melayu Tradisional
Bahagian B : Karya Agung – Sulalatus Salatin
Bahagian C : Prosa Melayu Tradisional (Mutiara Sastera Melayu Tradisional)
Bahagian D : Puisi Melayu Tradisional (Mutiara Sastera Melayu Tradisional)